Czy słyszeliście o nerwie błędnym i wiecie, dlaczego jego stymulacja może pomóc w niemal każdej dolegliwości? 🙂
Jest on najdłuższym nerwem czaszkowy, który przebiega od pnia mózgu przez najważniejsze organy naszego ciała (m.in. żołądek, wątroba, trzustka) docierając aż do jelit.
Współczulne i przywspółczulne składniki autonomicznego układu nerwowego kontrolują i regulują funkcje różnych narządów, gruczołów i mimowolnych mięśni w całym ciele (odpowiadają za np. mówienie, połykanie, oddychanie, wydzielanie enzymów i perystaltykę jelit). Nerw błędny jest nerwem mieszanym złożonym z 20% włókien „odprowadzających” (wysyłających sygnały z mózgu do ciała) i 80% włókien „doprowadzających” (sensorycznych, przenoszących informacje z ciała do mózgu).
Pełni kluczową funkcję dla przywspółczulnego (parasympatycznego) układu nerwowego, który reguluje trawienie, pracę serca, oddychanie i wiele innych. Wszystkie te czynności mogą działać poprawnie jedynie w stanie dominacji parasympatycznego UN. Pełni również niezwykle ważną rolę w reakcji stresowej, informując całe ciało o mijającym zagrożeniu i inicjuje stan relaksacji.
Jego antagonistą jest układ współczulny (sympatyczny), który angażuje się w reakcję ucieczki lub walki. Naturalne jest, że w stanie zagrożenia podstawowe funkcje fizjologiczne schodzą na dalszy plan – priorytetem organizmu jest przeżyć i nie wydatkować zbędnej energii. Permanentny stres, uboga dieta, nierównowaga mikroflory jelitowej przyczyniają się jednak do znacznej nierównowagi układu nerwowego, tym samym generowaniem stanu zapalnego, a w konsekwencji chorób. Znając korelację między układem nerwowym a odpornościowym możemy to wykorzystać i przejąć kontrolę nad dolegliwościami.
Zwiększone napięcie nerwu błędnego pozwala odnieść korzyści w takich zaburzeniach jak:
Stan zapalny
Odpowiedzi zapalne odgrywają główną rolę w rozwoju i utrzymywaniu się wielu chorób i mogą prowadzić do wyniszczającego przewlekłego bólu. W wielu przypadkach stan zapalny jest odpowiedzią organizmu na stres. Dlatego też zmniejszenie reakcji „walki lub ucieczki” w układzie nerwowym pozwala na obniżenie markerów biologicznych odpowiadających za stan zapalny. Wykazano, że stymulacja elektryczna nerwu błędnego osłabia ogólnoustrojową odpowiedź zapalną. Acetylocholina, główny neuroprzekaźnik uwalniany przez nerw błędny, wywiera przeciwzapalny efekt poprzez wiązanie się z nikotynowymi receptorami acetylocholiny (nAChR), które ulegają ekspresji na makrofagach i innych komórkach odpornościowych. Cholinergiczny układ nerwowy osłabia wytwarzanie cytokin prozapalnych i hamuje procesy zapalne. Przy okazji warto wspomnieć, że acetylocholina jest odpowiedzialna za procesy uczenia się i pamięć, a więc również na tym polu nerw błędny okaże się niezwykle pomocny.
Cukrzyca
Zmniejszoną aktywność nerwu błędnego ocenianą przez zmienność rytmu serca (HRV) zaobserwowano w badaniach nad diabetykami. Badania na ten temat potwierdziły, że diabetycy mają znacznie niższą aktywność nerwu błędnego niż osoby bez cukrzycy.
Choroby autoimmunologiczne
Różne badania obserwacyjne wykazały, że pacjenci z RZS mają niższy ton nerwu błędnego wykazywany przez obniżoną HRV w porównaniu z grupą kontrolną dobraną pod względem wieku. Zjawisko to obserwowano także w innych chorobach autoimmunologicznych, takich jak toczeń rumieniowaty układowy, zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa i przewlekłe choroby zapalne jelit. Stwierdzono, że aktywacja nerwu błędnego tłumi procesy zapalne. Poprzez stymulację nerwu błędnego implantami osiągano istotne zmniejszenie objawów, a nawet remisję reumatoidalnego zapalenia stawów.
Zespół jelita drażliwego, SIBO, inne zaburzenia trawienne
W swej wędrówce nerw błędny dociera aż do jelit, gdzie pozwala redukować procesy zapalne. Wpływa także na cały proces trawienia, m.in. wydzielanie enzymów, pracę żołądka, trzustki, przesuwanie pokarmu. Usprawnia także pracę przełyku, dzięki czemu może łagodzić refluks.
Depresja
Choć nie jest to (jeszcze!) zbyt popularne, to stymulacja nerwu błędnego została zatwierdzona jako metoda terapii pacjentów z ciężką, trudną w leczeniu depresją. Wyniki badań są obiecujące – odsetek remisji oszacowany został na poziomie 34%, a poprawa obserwowana u ok. 55% pacjentów. U ponad 70 proc. pacjentów, którzy czują się lepiej po roku tej terapii, pozytywny efekt utrzymuje się też po dwóch latach, a więc jest długotrwały. Prawidłowa odpowiedź nerwu błędnego pozwala także na lepsze reagowanie w codziennych sytuacjach stresowych.
Choroby serca
Nerw błędny kontroluje częstość pracy serca poprzez impulsy elektryczne wysyłane do węzła zatokowo-przedsionkowego. Stymulacja nerwu błędnego jako terapia medyczna w celu przeciwdziałania aktywacji współczulnego układu nerwowego przynosi obiecujące wyniki w chorobach serca. Patofizjologia niewydolności serca jest związana z neurohormonalną aktywacją współczulnego układu nerwowego, co powoduje wzrost poziomów biomarkerów zapalnych, wzrost cytokin (czynnik martwicy nowotworu i białko C-reaktywne) i stresu oksydacyjnego. Acetylocholina wpływa natomiast na spowolnienie pracy serca i redukcję stanu zapalnego.
Nowotwory
Badania sugerują, że wysokie napięcie nerwu błędnego może spowolnić wzrost guza, ponieważ hamuje mechanizmy odpowiedzialne za progresję nowotworu, w tym stres oksydacyjny, stan zapalny i nadmierną aktywację układu współczulnego, a ponadto nerw błędny przebiega przez główne narządy wewnętrzne, gdzie rozwija się wiele nowotworów, w tym płuca, jelita, trzustka i okrężnica. U pacjentów z rakiem obserwuje się niski HRV, który jest klasycznym markerem dominacji układu współczulnego.
… wiele innych 🙂
Podstawowe pytanie jakie się nasuwa brzmi oczywiście jak poprawić pracę nerwu błędnego? Czy jest to możliwe jedynie poprzez implanty lub drogie urządzenia? Całe szczęście – nie jest to konieczne ;).
Jeśli dbasz o swoje ciało i psychikę, prawdopodobnie wspierasz jego pracę każdego dnia.
Poniżej lista przydatnych wskazówek, aby skutecznie stymulować nerw błędny i przenosić dominację na przywspółczulny układ nerwowy:
-Płukanie gardła ( nabieramy wodę w usta, odchylamy głowę i płuczemy gardło „gulgotając” 😉 )
-Śpiewanie
-Śmiech
-Rozciąganie szyi
-Moczenie języka po napełnieniu ust śliną
-Wstrzymywanie oddechu
-Leżenie w pozycji z obniżoną głową (pozycja Trendelenburga)
-Oddychanie przeponowe
-Joga, tai chi
-Mantra OM
-Medytacja, zwłaszcza ukierunkowana na miłość i życzliwość
-Moczenie twarzy w zimnej wodzie
-Zimne prysznice, morsowanie
-Dbanie o dietę i florę jelitową
-Pozytywne myśli i nastawienie
-Zabiegi u fizjoterapeutów, osteopatów
-Akupunktura
-Refleksologia
Powyższe metody można ze sobą łączyć np. leżenie w odpowiedniej pozycji robiąc głębokie oddechy przeponą między którymi następuje pauza. Znajdź swój ulubiony sposób, który możesz włączyć do codziennego dnia i korzystaj z efektów :).
Zapraszam także na zabiegi refleksologii, które doskonale tonizują układ nerwowy i stymulują nerw błędny. 🙂